![](/media/lib/534/n-relikwiarz2-1878cb8bc5a2a6221a161e71a13a3977.jpg)
Neutrony pozwoliły zajrzeć do średniowiecznego wisiorka, którego naukowcy nie mogli otworzyć
11 stycznia 2023, 10:51W 2008 roku na średniowiecznym wysypisku śmieci na Starym Mieście w Moguncji znaleziono piękny złocony wisiorek sprzed 800 lat. Już wtedy zauważono, że wisiorek wyposażony jest w mechanizm otwierający, ale przez lata naukowcy nie byli w stanie go otworzyć. Teraz dzięki nowoczesnym technologiom obrazowania i wykorzystaniu źródła neutronów Heinz Maier-Leibnitz (FRM II) na Uniwersytecie Technicznym w Monachium naukowcy mogli zajrzeć do wnętrza zabytku
![](/media/lib/572/n-dunejaskinia-86e4bf9d5978dbc04e524fdae4e3814b.jpg)
Potężne jaskinie dla eksperymentu DUNE już gotowe
5 lutego 2024, 08:58Robotnicy zakończyli kopanie wielkich podziemnych jaskiń, w których w przyszłości zostaną zbudowane olbrzymie wykrywacze cząstek Deep Underground Neutrino Experiment (DUNE). To międzynarodowy projekt, w którym udział bierze też Polska. Nasz kraj bierze udział w rozbudowie kompleksu akceleratorowego w Fermilab. PIP-II, urządzenie zdolne do generowania wiązek protonów o mocy przekraczającej 1 megawat, będzie najpotężniejszym na świecie źródłem neutrin. Jego najważniejszym zadaniem będzie dostarczanie neutrin dla Deep Underground Neutrino Experiment.
![Jaskinia Lechuguilla w Nowym Meksyku](/media/lib/3/1172833122_599545-289b275c1fa8afea3bb1b0d4f7cde7d6.jpeg)
Najdłuższa podziemna rzeka świata
2 marca 2007, 10:48Nurkowie badający jaskinie w okolicach półwyspu Jukatan prawdopodobnie odkryli najdłuższą podziemną rzekę świata. Łączy ona dwa systemy jaskiniowe. Jej długość wynosi co najmniej 153 km.
![](/media/lib/22/1202463467_453931-6d5434212f49f82ac37c80cedfefa534.jpeg)
Elektryczne kolana
7 lutego 2008, 23:48Jedną z zalet urządzeń mobilnych jest możliwość pracy w miejscach oddalonych od cywilizacji. Odbiorniki GPS, palmtopy czy telefony satelitarne mogą działać niemal w dowolnym miejscu na Ziemi, a spory zasięg mają nawet zwykłe komórki. Kłopoty może jednak sprawiać źródło zasilania gadżetów: na odludziu dość trudno naładować ich akumulatory. Rozwiązaniem problemu mogą okazać się produkujące prąd nakolanniki skonstruowane na University of Michigan.
![](/media/lib/37/probki-millera-cb92eab581ab2511784e870f60a7cd1d.jpg)
Bez wulkanów ani rusz
17 października 2008, 09:23W 1953 roku Stanley Miller z Uniwersytetu w Chicago przeprowadził sławetne doświadczenie: odtworzył scenariusz, według którego na Ziemi mogło powstać życie. W jednym naczyniu miał wodę (ocean), w drugim mieszaninę gazów (atmosfera), a po połączeniu zaczął przez nie przepuszczać prąd – odpowiednik błyskawic. Po kilku dniach udało mu się uzyskać aminokwasy. Teraz jeden z jego studentów, Jeff Bada, twierdzi, że ważną rolę w tym procesie odegrały erupcje wulkanów. Podgrzewały bulion pierwotny i stanowiły ważne źródło gazów.
![](/media/lib/53/babcia-z-wnuczka-33acb9f56c9276000f3909897cebb02a.jpg)
Uprzedzone do staruszków
24 sierpnia 2009, 10:24W jaki sposób przekonania dotyczące starszych osób wpływają na nie same i innych ludzi? Kwong See z kanadyjskiego University of Alberta ustaliła, że uprzedzenia wiekowe pojawiają się już u 3-latków (Educational Gerontology).
Insektaria w służbie ludzkości
6 kwietnia 2010, 12:04Georges Brossard to kanadyjski miłośnik owadów, który w czasie 35 lat pracy założył kilka insektariów w różnych rejonach świata i zajmuje się pozyskiwaniem okazów muzealnych dla tych instytucji. W jednej z nich – w Montrealu – co roku organizuje się poczęstunek z potrawami przygotowanymi przez profesjonalnych szefów kuchni.
![](/media/lib/53/wachanie-d9b9dffa71305dc8179725a2a39a03c4.jpg)
Bakteryjny nos
17 sierpnia 2010, 08:49Bakterie kojarzą się głównie ze śmierdzącymi substancjami, które produkują – warto wspomnieć choćby o siarkowodorze czy merkaptanach – lecz okazuje się, że organizmy te dysponują też molekularnym nosem.
![](/media/lib/35/nasiona-lubinu-32f9c271bd819d9e8ac52d370815225a.jpg)
Zdrowsza kiełbasa z łubinu
4 stycznia 2011, 09:47W krajach rozwijających się spożycie mięsa stale rośnie. Eksperci z Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) szacują, że do roku 2050 globalna produkcja mięsa jeszcze się podwoi. Naukowcy uważają jednak, że ze względów ekonomicznych i zdrowotnych składniki roślinne powinny zastąpić surowe materiały zwierzęce. I tak np. nasiona łubinu można by wykorzystać do uzyskania niskotłuszczowych kiełbasek.
![](/media/lib/81/pulapkanist-60b445e5ab5b18d6ad077f9d1c0b1fd0.jpeg)
Mikrofalowe splątanie
11 sierpnia 2011, 11:53Fizycy z Narodowych Instytutów Standardów i Technologii (NIST) jako pierwsi w historii doprowadzili do splątania dwóch jonów za pomocą mikrofal. Dotychczas w tym celu wykorzystywano lasery.